Brainstorming
Ορισμός:
Είναι μια συμμετοχική διαδικασία κατά την οποία τίθεται στους μαθητές μια έννοια ή ένα θέμα για το οποίο, χωρίς να έχουν ειδικές γνώσεις, καλούνται να εκφραστούν αυθόρμητα, ελεύθερα και χωρίς αξιολόγηση δημιουργώντας μια τράπεζα ιδεών. Οι ιδέες αυτές καταγράφονται και στη συνέχεια γίνονται αντικείμενο συζήτησης με στόχο την ομαδοποίησή τους από τους μαθητές. Οι ομάδες των ιδεών που προκύπτουν αξιοποιούνται δημιουργικά σε εργασίες. Έτσι επιτυγχάνεται η διερεύνηση των πολλαπλών πτυχών του αρχικού θέματος ή έννοιας.
Είναι μια συμμετοχική διαδικασία κατά την οποία τίθεται στους μαθητές μια έννοια ή ένα θέμα για το οποίο, χωρίς να έχουν ειδικές γνώσεις, καλούνται να εκφραστούν αυθόρμητα, ελεύθερα και χωρίς αξιολόγηση δημιουργώντας μια τράπεζα ιδεών. Οι ιδέες αυτές καταγράφονται και στη συνέχεια γίνονται αντικείμενο συζήτησης με στόχο την ομαδοποίησή τους από τους μαθητές. Οι ομάδες των ιδεών που προκύπτουν αξιοποιούνται δημιουργικά σε εργασίες. Έτσι επιτυγχάνεται η διερεύνηση των πολλαπλών πτυχών του αρχικού θέματος ή έννοιας.
Περιγραφή εφαρμογής:
Η εφαρμογή της τεχνικής του καταιγισμού εφαρμόστηκε από τη συνάδελφο φιλόλογο με θέμα τη θανατική ποινή και εξελίχθηκε σε τέσσερα στάδια.
Στο πρώτο στάδιο ανακοινώθηκαν με σαφήνεια οι κανόνες και ο στόχος της τεχνικής. Τονίστηκε ιδιαίτερα να λέμε αυτό ακριβώς που θα σκεφτούμε και ότι δεν θα υπάρξει κανενός είδους αξιολόγηση.
Οπότε στο δεύτερο στάδιο διατυπώθηκαν ιδέες που σημειώνονταν όλες σε ένα αρχείο wordχωρίς διάκριση.
Στο τρίτο στάδιο, η συνάδελφος έθεσε τα κριτήρια ομαδοποίησης και εξελίχθηκε μια συζήτηση προκειμένου να κατηγοριοποιήσουμε όλες τις ιδέες που βρίσκονταν στον πίνακα.
Τέλος συζητήσαμε πως θα χρησιμοποιούσαμε αυτές τις ομάδες για να φτιάξουμε τη δομή μιας έκθεσης.
Σχολιασμός εφαρμογής:
_ Θεωρώ ότι η εφαρμογή ήταν σε
γενικές γραμμές πολύ επιτυχημένη. Στη διάρκεια διατύπωσης των ιδεών ήταν
εντυπωσιακό το γεγονός ότι σχεδόν όλοι συμμετείχαν. Πολλές ιδέες φαινόταν ότι
στηρίζονταν σε προηγούμενες που είχαν σημειωθεί και κάθε νέα ιδέα έδινε ώθηση
να σκεφτόμαστε και να διατυπώνουμε κι άλλες. Οπότε ακριβώς επειδή οι ιδέες
μπορεί να μην τελειώσουν ποτέ, ίσως πρέπει ο χρόνος να τηρείται λίγο πιο
αυστηρά. Επίσης κάτι που κατά τη γνώμη μου πρέπει να αποφεύγεται είναι να
γίνεται σε αυτό το στάδιο εκτενής συζήτηση για τα υπέρ, τα κατά και τα
προσωπικά πιστεύω του καθενός για το θέμα, γιατί στην διάρκεια μιας τέτοιας
μικρής συζήτησης που έγινε, ιδέες ήδη καταγεγραμμένες επαναλαμβάνονταν και
τίποτα νέο δεν σημειώθηκε, κάτι που λίγο κούρασε.
Έπειτα κατά τη διάρκεια της ομαδοποίησης, η μέθοδος με τα χρώματα λειτούργησε πολύ βοηθητικά, ενώ και με τη συζήτηση που γινόταν σε αυτή τη φάση, αναλύθηκαν και διερευνήθηκαν σε βάθος οι πτυχές του θέματος.
Γενικά φάνηκε να είναι μια τεχνική που χρειάζεται εγρήγορση και συνεχή συμμετοχή κάτι που την κάνει πολύ ενδιαφέρουσα. Προωθεί δε σε μεγάλο βαθμό τη συνεργασία καθώς το γεγονός ότι δεν υπάρχει αξιολόγηση επιτρέπει την αλληλεπίδραση πολλών και διαφορετικών μεταξύ τους ιδεών. Ωστόσο για να λειτουργήσει με αυτόν τον τρόπο και να μην κουράσει νομίζω πως χρειάζεται πολύ αυστηρή διαχείριση από τον εκπαιδευτικό τόσο σε θέμα χρόνου όσο και παρεμβαίνοντας όταν παρακάμπτονται οι αρχικοί κανόνες. Παρά τις δυσκολίες που μπορεί η συνάδελφος να αντιμετώπισε, θεωρώ πως ο τελικός στόχος επιτεύχθηκε και σίγουρα οι μαθητές θα έγραφαν καταπληκτικές εκθέσεις.
Έπειτα κατά τη διάρκεια της ομαδοποίησης, η μέθοδος με τα χρώματα λειτούργησε πολύ βοηθητικά, ενώ και με τη συζήτηση που γινόταν σε αυτή τη φάση, αναλύθηκαν και διερευνήθηκαν σε βάθος οι πτυχές του θέματος.
Γενικά φάνηκε να είναι μια τεχνική που χρειάζεται εγρήγορση και συνεχή συμμετοχή κάτι που την κάνει πολύ ενδιαφέρουσα. Προωθεί δε σε μεγάλο βαθμό τη συνεργασία καθώς το γεγονός ότι δεν υπάρχει αξιολόγηση επιτρέπει την αλληλεπίδραση πολλών και διαφορετικών μεταξύ τους ιδεών. Ωστόσο για να λειτουργήσει με αυτόν τον τρόπο και να μην κουράσει νομίζω πως χρειάζεται πολύ αυστηρή διαχείριση από τον εκπαιδευτικό τόσο σε θέμα χρόνου όσο και παρεμβαίνοντας όταν παρακάμπτονται οι αρχικοί κανόνες. Παρά τις δυσκολίες που μπορεί η συνάδελφος να αντιμετώπισε, θεωρώ πως ο τελικός στόχος επιτεύχθηκε και σίγουρα οι μαθητές θα έγραφαν καταπληκτικές εκθέσεις.
Ιδέα εφαρμογής στα μαθηματικά:
_
Στο αντικείμενο των μαθηματικών, η
τεχνική του brainstorming
θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στη γεωμετρία της πρώτης λυκείου και συγκεκριμένα
στα επίπεδα γεωμετρικά σχήματα. Επειδή συνήθως η τεχνική αυτή χρησιμοποιείται
στην αρχή της προσέγγισης ενός γνωστικού αντικειμένου, θα ήταν μια καλή
ευκαιρία να διαπιστώσουμε και το επίπεδο των μαθητών.
Έτσι δίνοντας ως θέμα τα επίπεδα γεωμετρικά σχήματα θα είχε ενδιαφέρον να γίνει η σχετική συζήτηση προκειμένου να γίνει μια ομαδοποίηση με κριτήριο την ισότητα απέναντι πλευρών ή γωνιών, τις ιδιότητές τους, ποια είναι εγγράψιμα και ποια όχι κτλ.
Έτσι δίνοντας ως θέμα τα επίπεδα γεωμετρικά σχήματα θα είχε ενδιαφέρον να γίνει η σχετική συζήτηση προκειμένου να γίνει μια ομαδοποίηση με κριτήριο την ισότητα απέναντι πλευρών ή γωνιών, τις ιδιότητές τους, ποια είναι εγγράψιμα και ποια όχι κτλ.
Προτεινόμενη χρήση εργαλείων:
_ Το εργαλείο που θα πρότεινα να
χρησιμοποιηθεί είναι το spinspace(http://www.spinscape.com). Είναι ένα εργαλείο με ελεύθερη
πρόσβαση και υποστηρίζει πολλά από τα στοιχεία που απαιτεί ένα μάθημα βασισμένο
στην τεχνική του καταιγισμού ιδεών.
Συγκεκριμένα, δίνει τη δυνατότητα να θέτεις στο κέντρο το κύριο θέμα και να προσθέτεις γύρω του όλες τις ιδέες, τις οποίες μετά μπορείς να μετακινείς και να φτιάχνεις κατηγορίες. Ένα πλεονέκτημα σε σχέση με άλλα εργαλεία είναι ότι κάτω από κάθε ιδέα μπορεί κανείς να εισάγει ένα σχόλιο, πράγμα που βοηθά πολύ στην κατηγοριοποίηση. Για παράδειγμα στην προσπάθεια κατηγοριοποίησης γεωμετρικών σχημάτων, θα διευκόλυνε πολύ οι μαθητές να συζητούν και να σημειώνουν τις ιδιότητες του καθενός και γιατί όχι να φτιάχνουν και εικόνα του σχήματος. Επίσης στο αριστερό τμήμα της σελίδας καταγράφονται με τη σειρά όλοι οι χρήστες και ακόμα φαίνονται όλες οι ομαδοποιήσεις σε στήλες και υποστήλες. Τέλος δίνει τη δυνατότητα κάτω από κάθε ιδέα να γίνεται συζήτηση, υποστηρίζοντας το μάθημα από απόσταση, οπότε και μπορεί να ολοκληρωθεί εκτός ωραρίου του σχολείου.
Προτεινόμενα εργαλεία και πηγές:
https://bubbl.us/
http://www.infinn.com/toolbox.html
http://www.wallwisher.com/
http://voicethread.com/
Συγκεκριμένα, δίνει τη δυνατότητα να θέτεις στο κέντρο το κύριο θέμα και να προσθέτεις γύρω του όλες τις ιδέες, τις οποίες μετά μπορείς να μετακινείς και να φτιάχνεις κατηγορίες. Ένα πλεονέκτημα σε σχέση με άλλα εργαλεία είναι ότι κάτω από κάθε ιδέα μπορεί κανείς να εισάγει ένα σχόλιο, πράγμα που βοηθά πολύ στην κατηγοριοποίηση. Για παράδειγμα στην προσπάθεια κατηγοριοποίησης γεωμετρικών σχημάτων, θα διευκόλυνε πολύ οι μαθητές να συζητούν και να σημειώνουν τις ιδιότητες του καθενός και γιατί όχι να φτιάχνουν και εικόνα του σχήματος. Επίσης στο αριστερό τμήμα της σελίδας καταγράφονται με τη σειρά όλοι οι χρήστες και ακόμα φαίνονται όλες οι ομαδοποιήσεις σε στήλες και υποστήλες. Τέλος δίνει τη δυνατότητα κάτω από κάθε ιδέα να γίνεται συζήτηση, υποστηρίζοντας το μάθημα από απόσταση, οπότε και μπορεί να ολοκληρωθεί εκτός ωραρίου του σχολείου.
Προτεινόμενα εργαλεία και πηγές:
https://bubbl.us/
http://www.infinn.com/toolbox.html
http://www.wallwisher.com/
http://voicethread.com/
___Παράδειγμα εφαρμογής στο spinspace:
|
http://www.spinscape.com/app/spinscape.jsf
|